عملی ممنوع اما مورد عمل عده ای نمازگزار

سوال:

لطفا حديث ذيل، بويژه بخش گرداندن انگشتري را توضيح دهيد: «قال أبو عبد الله: أنّ الشّرك أخفي من دبيب النّمل. و قال: منه تحويل الخاتم ليذكر الحاجة، و شبه هذا» (امام صادق سلام الله علیه فرمود: همانا شرك از راه رفتن مورچه پنهان‌تر است و فرمود: از جمله شرك گرداندن انگشتري است براي آنكه حاجت خود را از ياد نبرد و مانند آن).

پاسخ

شیخ صدوق در کتاب معانی الاخبار روایتی از امام صادق سلام الله علیه نقل می‌کند که فرمود: «حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ الْحَمِيدِ بْنِ أَبِي الْعَلَاءِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ‏ إِنَّ الشِّرْكَ‏ أَخْفَى‏ مِنْ دَبِيبِ‏ النَّمْلِ‏ وَ قَالَ مِنْهُ تَحْوِيلُ الْخَاتَمِ‏ لِيَذْكُرَ الْحَاجَةَ وَ شِبْهُ هَذَا»[1] (همانا شرك از راه رفتن مورچه پنهان‌تر است و فرمود: از جمله شرك گرداندن انگشتري است براي آنكه حاجت خود را از ياد نبرد، و مانند آن).

بقیه کتاب‌ها این روایت را از معانی الاخبار شیخ صدوق نقل کرده‌اند و طبق بررسی سندی این روایت در نرم افزار درایه النور و نرم افزار اسناد شیخ صدوق، همه راویان آن امامی و ثقه و جلیل القدر هستند و از نظر سندی صحیح السند می‌باشد.

با توجه به این روایت، برگرداندن انگشتر در نماز که متاسفانه برخی از مومنان در قنوت آن را انجام می‌دهند، کار درستی نیست؛ البته بین شرک اعتقادی و شرک عملی تفاوت وجود دارد یعنی در شرک اعتقادی انسان برای خدا شریک قائل می‌شود و با این کار مرتد می‌شود؛ اما در شرک عملی فقط به عبادت آن فرد آسیب رسیده و ثوابش را از دست می‌دهد، اما به چنین فردی مشرک و مرتد گفته نمی‌شود.