جرعه‌ای از فضائل حضرت زهرا سلام الله علیها در کتب اهل سنت

حضرت فاطمه بانویی است که افتخار خاندان وحی بوده، چون خورشیدی بر تارک اسلام عزیز می درخشد و فضائل او هم طراز فضائل بی نهایت پیامبر اکرم و خاندان عصمت و طهارت بوده است.

 به طوری که عایشه، در موردش می گوید:

کسی را ندیدم که شباهت، زیّ، وقار و سیرۀ او در نشست و برخاست به رسول اکرم بیش از فاطمه باشد.

[سنن ترمذی، دارالفکر، بیروت، بی تا، ج 2، ص 319؛ سنن ابی داود، دارالفکر، بیروت، 1424ق، ج 33، ص223]

کسی را ندیدم که کلامش چون فاطمه، شبیه کلام رسول خدا باشد.

[ادب المفرد، بخاری، دارالکتب، بیروت، بی تا، ص 141]

هرگز جز پیامبر، احدی را برتر از فاطمه ندیدم.

[الاصابة، ابن حجر عسقلانی، دارالفکر، بیروت، 1380 ق، ج8، ص 158؛ فتح الباری، ابن حجر عسقلانی، مطبعة الخیریة، قاهره، 1319ق، ج 7، ص258]

 

جرعه ای از فضائل بی نهایت این دریای بی کران طبق منابع اهل سنّت:

 

1- حوریۀ انسانی

طبری از علمای اهل ست از ابن عباس نقل شده است:

 کان النبی یکثر القبل لفاطمة فقالت له عائشه: انک تکثر تقبیل فاطمة، فقال: ان جبرئیل لیلة أسری بی ادخلنی الجنة فاطعمنی من جمیع ثمارها فصار ماء فی صلبی فحملت خدیجة بفاطمة، فاذا اشتقت لتلک الثمار قبلت فاطمة فاصبت من رائحها جمیع تلک الثمار التی اکلتها

[ذخائر العقبی، طبری، مکتبة القدسی، قاهره، 1356ق، القسم الاول فیما جاء فی القرابة علی وجه العموم، باب فضائل فاطمه، ص 36]

 رسول خدا فاطمه را زیاد می بوسید. عایشه به آن حضرت گفت: شما فاطمه را زیاد می بوسید! حضرت فرمود: همانا جبرئیل در شب معراج مرا وارد بهشت ساخت و از تمام میوه هایش اطعام نمود و آن طعام، نطفه ای در صلبم شد و خدیجه، فاطمه را باردار گشت. آنگاه که مشتاق به آن میوه ها می شوم، فاطمه را می بوسم و از او، رائحۀ تمام آن میوه ها را استشمام می کنم.

 

خطیب بغدادی از علمای اهل سنت در تاریخ بغداد و طبری دیگر عالم اهل سنت  از عایشه نقل می کنند که گفت:

 قلت: یا رسول الله! ما لک اذا جاءت فاطمة قبلتها... قال: نعم یا عائشة! انی لما اسری بی الی السماء ادخلنی جبریل الجنة فناولنی منها تفاحة فأکلتها فصارت نطفة فی صلبی، فلما نزلت واقعتُ خدیجة، ففاطمة من تلک النطفة و هی حوراء انسیة، کلما اشتقت الی الجنة قبلتها

[تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، دارالکتب العلمیه، بیروت، بی تا، ج 5، ص 87؛ ذخائر العقبی، طبری، ص 36]

 به رسول خدا عرض کردم: یا رسول الله! شما را چه می شود که هرگاه فاطمه می آید، بر او بوسه می زنید؟... فرمود: آری! جبرئیل در شبی که به آسمان برده شدم، مرا وارد بهشت کرد، پس سیبی از آن به من داد. آن را خوردم و نطفه ای در صلبم گشت. آنگاه که به زمین بازگشتم، با خدیجه هم بستر شدم و فاطمه از همان نطفه پدید آمد. او حوریه ای در میان انسانهاست. هرگاه مشتاق بهشت می شوم، او را می بوسم.

 

خطیب بغدادی از علمای اهل سنت از ابن عباس نیز نقل می کند که:

 قال: ابنتی فاطمة حوراء آدمیة لم تحض و لم تطمث، و انما سمّاها فاطمة لأن الله فطمها و محبّیها عن النار

[تاریخ بغداد، ج 12، ص 331؛ الصواعق المحرقة، ابن حجر هیتمی، مکتبة الهدی، نجف اشرف، 1387ق، و قال: اخرجه النسائی، ص 96]

 دخترم فاطمه حوریه ای از آدمیان است. مبرّای از حیض و نفاس. او را فاطمه نامید؛ چراکه خداوند او و دوستانش را از آتش جدا نموده است.

 

 

2- تطبیق برخی آیات قرآن بر فاطمه

شبلیخی در اسعاف الراغبین فی سیرة المصطفی و فضائل اهل بیته الطاهرین چنین آورده است:

قال رسول الله: أُنْزِلَتْ آیَة التطْهِیرِ فِیْ خَمْسَة: فِیَّ، وَ فِیْ عَلیٍّ وَ حَسَنٍ وَ حُسَیْنٍ وَ فاطِمَة

[إسعاف الراغبین، محمد الصبان، مطبعۀ العامره، مصر، 1303ق، ص 116؛ شبیه به این مضمون را مسلم نیشابوری در صحیح مسلم، دارالجیل، بیروت، بی تا، کتاب فضائل الصحابة، بَابُ فَضَائِلِ أَهْلِ بَیتِ النَّبِی صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَسَلَّمَ، ح 2424 از عایشه روایت کرده است]

آیۀ تطهیر در شأن پنج نفر نازل شده است: من، علی، حسن، حسین و فاطمه.

 

در صحیح مسلم، روایتی از سعد بن ابی وقاص در مورد شأن نزول آیۀ مباهله (61 آل عمران) در حق حضرت فاطمه و اهلش آورده است که:

 وَ لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیۀ: (فقُلْ تعَالَوْا ندْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکمْ...) دَعَا رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ سَلَّمَ عَلِیا وَ فَاطِمَة وَ حَسَنًا وَ حُسَینًا فَقَالَ: اللهُمَّ هَؤُلَاءِ أَهلِی

[صحیح مسلم، مسلم نیشابوری، کتاب فضائل الصحابة، بَابُ مِنْ فَضَائِلِ عَلِی بْنِ أَبِیطَالِبٍ رَضی الله عنْهُ، ح 2404]

 وقتی این آیه نازل شد، پیامبر علی و فاطمه و حسن و حسین را فراخواند و فرمود: خداوندا! اینان اهل من هستند.

3- غضب و اذیت فاطمه غضب و اذیت پیامبر

 بخاری و نسائی از علمای اهل سنت به نقل از مسور بن مخرمه می نویسند:

قال رسول الله: فاطمة بضعة منّی فمن اغضبها اغضبنی

[صحیح، بخاری، دارالفکر، بیروت، 1433ق، کتاب بدء الفلق، باب مناقب قرابة رسول الله و منقبة فاطمة؛ کنز العمال، متقی هندی، مؤسسه الرسالة، بیروت، 1409ق، ج 6، ص 220؛ خصائص امیرالمؤمنین، نسائی، مکتبة العصریة، بیروت، 2012م، ص 35]

فاطمه پارۀ تن من است. هر که او را به خشم آورد، مرا به خشم آورده است.

 

 مناوی در کتاب فیض القدیر با ذکر حدیث فوق، می نویسد:

 استدل به السهیلی علی ان من سبّها فکفر لانه یغضبه و انها افضل من الشیخین

[فیض القدیر، مناوی، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1415ق، ج4، ص 421، حرف الفاء، ح5833]

 سهیلی با تمسّک به همین روایت گفته است: کسی که به فاطمه دشنام دهد، کافر است؛ چون این کار، پیامبر را به خشم می آورد و نیز فاطمه از شیخین (ابوبکر و عمر) برتر است.

 

 مسلم و بخاری واحمد بن حنبل و ترمذی از مسور بن مخرمه نقل می کنند که رسول خدا فرمود:

فانما ابنتی  یعنی فاطمة  بضعة منی یریبنی ما رابها و یؤذینی ما آذاها

[صحیح مسلم، کتاب فضائل الصحابة، باب: فضائل فاطمة؛ صحیح بخاری، کتاب النکاح، باب ذب الرجل عن ابنته سنن ابی داود، جمله 12، باب: ما یکره ان یجمع بینهن من النساء؛ مسند احمد بن حنبل، ج 4، ص 328، ح 18447؛ سنن ترمذی، ج 2، ص 319]

 همانا دخترم فاطمه پارۀ تن من است؛ آنچه او را ناراحت کند، مرا ناراحت می کند و هرچه او را آزار دهد، مرا آزار می دهد.

 ابن قتیبۀ دینوری در الامامة و السیاسة می نویسد:

فقالت  یعنی فاطمة  لأبی بکر و عمر: أرأیتکما ان حدثتکما حدیثاً عن رسول الله تعرفان و تفعلان به؟ قالا: نعم، فقالت: نشدتکما الله الم تسمعا رسول الله یقول: رضا فاطمة من رضای، و سخط فاطمة من سخطی، فمن احبّ فاطمة ابنتی فقد احبّنی و من ارضی فاطمة فقد ارضانی و من اسخط فاطمة فقد اسخطنی؟ قالا: نعم سمعناها من رسول الله

[الامامة و السیاسة، ابن قتیبه دینوری، مطبعة النیل، قاهره، 1904م، ص 14، تحت عنوان: کیف کانت بیعة علی بن ابیطالب]

پس فاطمه به ابی بکر و عمر گفت: اگر حدیثی از رسول خدا برایتان بگویم، آن را به یاد می آورید و به آن عمل می کنید؟ گفتند: آری. گفت: شما را به خدا سوگند می دهم، آیا نشنیدید که رسول خدا فرمود: رضای فاطمه از رضای من و خشم او خشم من است، پس هر که فاطمه دخترم را دوست بدارد، مرا دوست داشته است و هر که فاطمه را خشنود سازد، مرا خشنود ساخته و هر که او را خشمگین کند، مرا خشمگین نموده است؟ گفتند: آری، از رسول خدا شنیدیم.

 

 

  ذهبی در میزان الاعتدال به نقل از طبرانی، با سندی که به صحت آن اعتراف می کند، از حضرت علی نقل می کند که رسول خدا به فاطمه فرمود:

 انّ الرّب یغضب لغضبک و یرضی لرضاک

میزان الاعتدال، ذهبی، دارالفکر، بیروت، بی تا، ج 2، ص72، حرف العین، ح4560؛ رک: ذخائر العقبی، ص 39

همانا پروردگار با غضب تو غضب می کند و با رضای تو خشنود می شود.

 

4- فاطمه سرور زنان عالمیان

بخاری در صحیح خود از پیامبر آورده است:

فاطمة سیدة نساء اهل الجنة

[صحیح بخاری، ج 5، ص 25]

فاطمه برترین بانوی اهل بهشت است.

 

 نسائی در خصائص خود به نقل از ابوهریره می نویسد:

أبطا علینا رسول الله یوماً صبور النهار، فلما کان العشی قال له قائلنا: یا رسول الله! قد شقّ علینا لم نرک الیوم، قال: ان ملکاً من السماء لم یکن زارنی فاستأذن الله فی زیارتی فاخبرنی و بشّرنی ان فاطمة بنتی سیدة نساء امتی و ان حسناً و حسیناً سیدا شباب اهل الجنة

[خصائص، النسائی، ص 34، الاخبار المأثور بان فاطمة بنت رسول الله سیدة النساء من هذه الامۀ]

 در یک روز بلند و طولانی رسول اکرم تأخیر کرد. غروب بود که کسی عرض کرد: ای رسول خدا! امروز که شما را ندیدیم، بر ما چه سخت گذشت! حضرت فرمود: فرشته ای که تاکنون زیارتم نکرده بود، از خدا خواست تا ملاقاتم کند. (آمد و) به من مژده داد که فاطمه دخترم، بانوی زنان امت من است و حسن و حسین سروران جوانان اهل بهشت اند.

 

 خطیب بغدادی به نقل از ابن عباس آورده است:

قال رسول الله: لیلۀ عرج بی الی السماء رأیت علی باب الجنة مکتوباً: لا اله الا الله، محمد رسول الله، علیّ حب الله و الحسن و الحسین صفوة الله، فاطمة خیرة الله علی باغضهم لعنة الله

[تاریخ بغداد، باب: محمد، ذکر من اسمه محمد و ابتداء اسم ابیه، حرف الالف، ج 1، ص 259]

در شب معراج دیدم که بر در بهشت نوشته بود: نیست خدایی جز خدای یگانه، محمد رسول خداست، علی محبوب خداست، حسن و حسین برگزیدۀ خدا هستند، فاطمه اختیار شده از جانب خداست و بر غضب کنندۀ (دشمن) اینها لعنت خدا باد.

 

 بخاری به نقل از عایشه نقل می کند رسول خدا به فاطمه فرمود:

اما ترضین ان تکونی سیدة نساء اهل الجنة او نساء العالمین

[مسند احمد بن حنبل، ج 6، ص 282، احادیث فاطمة بنت رسول الله، ح 25874؛ رک: الطبقات الکبری، ابن سعد، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1410ق، ج 2، ص40]

 آیا خشنود نمی شوی به اینکه بانوی زنان بهشت یا بانوی زنان مؤمنۀ عالم باشی؟

 

 جوینی شافعی در فرائد السمطین به نقل از پیامبر آورده است که:

 و اما ابنتی فاطمة فانها سیدة نساء العالمین من الاولین و الآخرین و هی بضعة منی و هی نور عینی و هی ثمرة فوادی و هی روحی التی بین جنبیّ و هی الحوراء الانسیة

[فرائد السمطین، جوینی شافعی، ص 35]

 و اما دخترم فاطمه، پس همانا او سرور زنان جهانیان از گذشتگان تا آیندگان است و او پاره ای از من و نور چشم من و میوۀ دل من است. او روح من است که در میان دو پهلوی من جای دارد. او حوریه ای در قالب بشر است

 

5- فاطمه نخستین وارد شونده به بهشت

 

 ذهبی به نقل از ابوصالح مؤذن، با سندی که خود معترف به صحت آن است، از ابوهریره روایت می کند که رسول خدا فرمود:

اول شخص یدخل الجنة فاطمة سلام الله علیها

[میزان الاعتدال، ذهبی، حرف العین، ج 2، ص 131]

اولین شخصی که وارد بهشت می شود، فاطمه است.

 

 حاکم نیشابوری در مستدرک علی الصحیحین از ابوهریره نقل می کند که پیامبر فرمود:

تبعث الانبیاء یوم القیامة علی الدواب لیوافوا بالمؤمنین من قومهم المحشر و یبعث صالح علی ناقته و ابعث علی البراق خطوها عند اقصی طرفها و تبعث فاطمة أمامی، قال: هذا حدیث صحیح علی شرط مسلم

[مستدرک علی الصحیحین، کتاب معرفة الصحابة، باب ذکر مناقب فاطمة بنت رسول الله ]

انبیا روز قیامت سوار بر مرکب مبعوث می شوند تا با مؤمنین قوم خود در محشر ملاقات کنند. حضرت صالح سوار بر ناقه اش مبعوث می شود و من نیز سوار بر براق مبعوث می شوم که با هر قدم تا نهایت دیدش را طی می کند و فاطمه پیشاپیش من خواهد بود.... حاکم می گوید: سند این حدیث طبق نظر مسلم صحیح است.

موضوعات مرتبط: فاطمه زهرا سلام الله علیها مدافع امامت و ولایت، شخصیت های برجسته تاریخ نشان دهنده مسیر حرکت ها، مناسبت ها

قرآن و اهل بيت عليهم السلام رمزماندگاري...