مفاد صلح نامه امام حسن مجتبي عليه السلام

پرسش:

مفاد صلح نامه امام حسن مجتبي عليه السلام با معاويه را بيان نمائيد؟ آيا معاويه به آن قراداد وفادار ماند؟

پاسخ:

امام حسن ـ عليه السّلام ـ تمام شرايط خود را در صلح نامه كه مفاد كامل صلح نامه در تمام منابع تاريخي معتبر موجود است كه در اينجا به اختصار اشاره مي شود:
1.معاويه در ميان مردم به كتاب خدا و سنت پيامبر عمل كند.
2. پس از خود هيچ كس را به جانشيني انتخاب ننمايد.
3. مردم از هر نقطه جهان اسلام از شرّ معاويه در امان باشند.
4. شيعيان علي از هر لحاظ در امنيت كامل باشند.
5. معاويه دربارة امام حسن و امام حسين ـ عليهما السّلام ـ و ساير اهل بيت خدعه و مكر بكار نبرد. و هيچ زيان و ضرري به آنها و اهل بيت پيامبر نرساند.
6. ناسزا گويي به امير مؤمنان را منع كند و خودش نيز از آن خود داري نمايد.⁽¹⁾و ... پس از امضاي صلح نامه و امضاء گواهان از صحابه و بسياري از مردم جنگ بر چيده شد و معاويه به هيچ يك از مفاد آن عمل نكرد، زيرا هرگز به سنت پيامبر عمل ننمود بلكه بر خلاف آن راهي در پيش گرفت و حكومت پادشاهي و موروثي را در اسلام به بدعت نهاد، شيعيان علي را هر جا مي يافت (خصوصاً مردان بزرگي چون حجر بن عدي،عمروبن حمق و ... كه هر يك از آنها يك تنه ملتي بودند كه به دست علي ـ عليه السّلام ـ تربيت يافته بودند و مي توانستند كشوري را اداره كنند دل آنها آكنده از ايمان و تقوا بود) به شهادت مي رساند.
معاويه به صراحت و با استبداد پس از انعقاد صلح دست به نيرنگ زد و گفت: شروطي كه با امام حسن ـ عليه السّلام ـ كرده ام همه در زير پاي من است، او در حضور همه به نيرنگ و دغل بازي خود تصريح كرد، اگر چه پيش از اين همة مردم كوفه و صحابه از نيرنگهاي او و وزيرش عمروعاص آگاه بودند چنانكه در جنگ صفين و در ماجراي حكميت تمام صحابه به نيرنگ او آگاه بودند لذا نيرنگ بازي و خدعه هاي معاويه در تاريخ زبانزد عام و خاص شد، اگر چه اصل و اساس و ريشة اسلام آوردن معاويه و پدرش ابوسفيان به دروغ بود، و دروغ نام ديگر نيرنگ است. از اين رو بر مردم پوشيده نبود كه او مردي نيرنگ باز و حيله گر است، چنانكه امام حسن ـ عليه السّلام ـ را با نيرنگ به شهادت رساند و با نيرنگ خلافت را كه حق مسلم اهل بيت پيامبر و ائمه ـ عليهم السّلام ـ بود در خاندان بني اميه موروثي نمود و آنها تا مدتها به نام اسلام و خلفاي رسول الله حكومت كردند و پس از آنها بني عباس چنين جايگاهي يافتند و ائمه را از حقوقشان محروم نمودند و رفته رفته مردم گمان كردند كه آنها به راستي جانشين پيامبرند، امّا امامت و مكتب تشيع تنها راهي بود كه در فراز و فرودهاي تاريخ چهرة دروغين آنها را رو نمود و حيله هايشان را آشكار كرد.⁽²⁾

پاورقی: